Czym są emocje
Emocje czyli indywidualne drogowskazy życia – tak można by o nich powiedzieć. Dają nam informację o nas, o tym jak odnajdujemy się w świecie wokół, w relacjach z innymi. Emocje, nasz życiowy kompas. Idealne narzędzie, pod warunkiem że umiemy się z nim obchodzić. I tu właśnie często warto się zatrzymać i popatrzeć, czy umiesz zauważyć i zrozumieć swoje emocje?
Jak by nie patrzeć emocje towarzyszą nam bez przerwy; są z nami w każdej chwili życia, choć nie zawsze je dostrzegamy. Jest ich bardzo wiele, że wspomnijmy tylko te wyraziste: radość, smutek, wstręt, lęk, zaskoczenie, złość, duma, wstyd, zażenowanie, podniecenie, irytacja, szczęście…
Jedne bywają przelotne, inne pozostają z nami na dłuższy czas.
Trudno zdefiniować czym są emocje; niby każdy to wie, ale gdyby zapytać wprost: co to są emocje, to odpowiedź nie przyszłaby łatwo. Charakterystyczne jest to, że pojawiają się nagle i wiążą się z jakimś wydarzeniem, myślami lub innym czynnikiem wywołującym. W psychologicznym rozumieniu są to procesy, nadające wrażeniom subiektywną wartość i jakość.
Wpływają na nasze ciała i umysły – mają swoje odzwierciedlenie w odczuciach fizycznych, na przykład: przyspieszenie akcji serca, suchość w ustach, ból brzucha, wzmożona potliwość, rozszerzenie naczyń krwionośnych itd.
Czasami emocje wywołują taki ból wewnętrzny, że niezbędne jest odcięcie się od nich – najczęściej taki stan dotyczy dzieci, które nie rozumieją jeszcze świata, nie mają wykształconych skutecznych mechanizmów obronnych i w celu ochrony siebie uczą się odcinać od emocji. Tak jak niewykorzystane sytuacje mogą zemścić się na drużynie piłkarskiej w piłce nożnej tak stłumione emocje mogą wpływać destrukcyjnie na nasze życie.
Emocje nie tylko warunkują zachowania, ale mają też pośredni lub bezpośredni wpływ na zdrowie i funkcjonowanie całego organizmu. Pod ich wpływem wydzielają się na przykład oksytocyny działające korzystnie lub kortyzol (hormon stresu), mający w dłuższej perspektywie negatywny wpływ. Pozytywne emocje, takie jak radość, miłość, satysfakcja obniżają poziom kortyzolu, pobudzają wydzielanie oksytocyny i działają korzystnie na funkcjonowanie układu odpornościowego. Wpływają na harmonijną aktywność układu nerwowego i krążenia, co sprzyja pracy ważnych narządów (serca, mózgu).
Emocje negatywne, zwłaszcza długotrwały stres, złość i smutek powodują zwiększenie poziomu cytokin, które przyczyniają się do stanów zapalnych stawów, chorób serca i nowotworów. Ponadto długotrwały stres negatywnie wpływa na funkcjonowanie układu krążenia i nerwowego, zwiększa ryzyko depresji, chorób serca, cukrzycy.
Własne emocje warto zrozumieć – nie wolno im się całkowicie poddawać i sterować, ale nie należy też ich dusić w sobie. Unikanie konfrontacji i udawanie, że nic się nie dzieje, ma negatywny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne. Jeżeli zauważasz problem z własną emocjonalnością warto skorzystać z pomocy specjalistycznej, życie może okazać się całkiem inną jakością.